Polnisch Kalwaria
„Wszystkim. Wszystkim, naprawdę wszystkim jest dla mnie wiara chrześcijańska”. To wypowiedź młodej Polki, promieniejącej podczas Misterium Męki Pańskiej w Bydgoszczy. Na bydgoskiej Kalwarii trwa inscenizacja Misterium Męki Pańskiej, jak co roku podczas Wielkiego Tygodnia. Jest to jedna z około 2.000 Kalwarii na terenie Europy. Kalwarie w Polsce, Bawarii, we Włoszech, Bretanii i wielu innych miejscach.
Czym jest Kalwaria? Na początku były to tylko trzy krzyże, przybici do nich Jezus i dwaj łotrowie, gdzieś na oddalonym wzgórzu. Mija się je nie raz podczas wędrówek. Czy któs je zauważa? W niektórych miejscach nie ma już nawet krzyży, pozostała tylko nazwa. Tak jest w przypadku miasta Immenstadt w niemieckim regionie Allgäu. Podczas miejscowego triatlonu sportowcy wdrapują się po stromym stoku Kalwarii. Wysiłek, któremu jednak daleko do Męki Pańskiej, która jest przedstawiana na Kalwarii.
Typowe dla Kalwarii: Istnieją wyłącznie na terenach, na których wyznawana jest wiara katolicka. Są swego rodzaju pamiątką po dawnych katolickich władcach, kontrastują z ewangelickimi posągami Rolanda. Kalwarie znajdujemy zazwyczaj na końcu Drogi Krzyżowej. Każda Kalwaria ma własne artystyczne oblicze. Posiada również własną, odrębną historię. Każda wygląda inaczej. Spotykamy naruszony przez wiatry i ząb czasu prosty drewniany krzyż, ale również okazałe i pyszne Sacri Monti w północnych Włoszech. Pięknym przykładem jest Varallo, gdzie odkryjemy sceny biblijne i ponad 4.000 drewnianych posągów. Najstarsze Kalwarie są wykute z kamienia, tak jak te w Bretanii (patrz nasze zdjęcie z Tronoën). Są również miejsca grozy, takie, jak Kalwaria bydgoska, znajdująca sie około 150 kilometrów od Gdańska. 5.000 Polaków zginęło w tym miejscu od kul nazistów. To jeden z powodów, dla którego wybrano właśnie to miejsce do studenckiej inscenizacji Misterium Męki Pańskiej. Przez Swoje cierpienie Pan Jezus zbawia ludzi i odpuszcza ich winy. Piękna myśl. W Biblii wzgórze, na którym ukrzyżowano Jezusa, nazywa się Golgotą, po grecku „czaszką”. „Calvaria” jest jej łacińskiem odpowiednikiem. Wzgórza Czaszki.
Kilkaset polskich studentów z bydgoskich uniwersytetów marznie w przedwiosennej pogodzie. Niemal 10.000 widzów Misterium Męki Pańskiej marznie razem z nimi. Odwiedzamy dwie z dziewięciu włoskich „Sacri Monti“ – składający się z niezliczonych kaplic „Sacro Monte di Varallo”, w górzystej północy Mediolanu oraz niedaleki „Sacro Monte di Orta”. Francuskie „Calvaires” są atrakcją turystyczną Bretanii. Niektóre z szczegółowo wykutych w kamieniu posągów o tematyce biblijno-historycznej mają ponad 500 lat. Wizyta scalająca w Guimiliau, Tronoen, Melrand, Saint Uzec. Kalwarie w Bawarii to Kloster Lechfeld, klasztor uratowany przez mieszkańców od ruiny; Wenigmünchen, wspaniała Kalwaria w maleńkiej miejscowości; Thurndorf, msza i szczera wiara; Aiterbach przy Allershausen, wyraziste w swojej prostocie; Füssen, dzieło życia miejscowego proboszcza. Bad Tölz, wyjątkowe, imponujące, wspaniale położone. Tam w Wielkim Tygodniu odwiedzamy dziecięcą Drogę Krzyżową.
Na zakończenie udamy się na wycieczkę w dwa miejsca: do Sankt Florian w München-Riem (zdjęcie poniżej), gdzie znajduje się zapewne najnowocześniejsza Droga Krzyżowa całej Bawarii. Odwiedzimy również Mayer`sche Hofkunstanstalt w Monachium, gdzie od dziesięcioleci tworzona jest światowa sztuka sakralna. Film zamkniemy ciekawostką: Groby Pańskie, które co roku ustawiane są na czas Triduum Paschalnego.
Najwięcej na świecie Grobów jest w Austrii, a najpiękniejszy Grób Pański w Tyrolu jest w miejscowości Patsch pod Innsbruckiem (zdjęcie po prawej). W filmie przedstawimy je bardzo dokładnie. „Liturgia na żywo“, tak ujął to dumnym głosem ksiądz Gapp w naszym wywiadzie. „I am from Austria”, te słowa znamy i kochamy.